Các giới khác “nam giới” và “nữ giới” 

Khi mọi người đều được nuôi dạy, định hướng hay phán xét để trở thành “đàn ông” hoặc “đàn bà” theo các tiêu chuẩn, khuôn mẫu về “nam tính” hoặc “nữ tính”, thì chúng ta đang bỏ quên rất nhiều cách biểu hiện giới khác.

Trên thực tế, có rất nhiều cách biểu hiện giới, như:

• Song Linh: theo văn hoá người châu Mĩ bản địa, có người được sinh ra với linh hồn của cả hai phái, nam lẫn nữ, được gọi là Song Linh. Người song linh hiện diện ở hơn 130 bộ lạc tại Bắc Mĩ, trên mọi khu vực của lục địa. Họ có thể có các biểu hiện như con trai mặc đồ của con gái, con gái có tướng mạo như con trai, hay hai người con trai hoặc hai người con gái yêu nhau… Những người này đều có địa vị trong xã hội và không bị kì thị.

Các nước phương Tây thì có những thuật ngữ mô tả như:

• Người chuyển giới (Transgender): có cảm nhận về giới của bản thân khác với giới tính lúc được sinh ra. 

Ví dụ, giới tính lúc sinh ra là nam, nhưng tự cảm nhận mình là phụ nữ, và thể hiện bản thân là phụ nữ. 

**Tự cảm nhận về giới của bản thân không nhất thiết phải giống với giới tính khi sinh ra của họ.

• Giới ngoài quy luật (Gender-nonconforming): Là một người không xác định mình là giới “nam” hay giới “nữ”, chối bỏ hoặc vượt qua các khuôn mẫu này. Những từ tương đương có thể là giới linh hoạt (chuyển giữa hai giới), dị biệt giới, đa giới…

Bên cạnh đó, dựa trên xu hướng tính dục (cảm thấy hấp dẫn về tình dục với giới nào), còn có:

• Người dị tính: nữ giới cảm thấy hấp dẫn về mặt cảm xúc/tình dục với nam giới, và nam giới cảm thấy hấp dẫn bởi nữ giới
• Người đồng tính: nam giới cảm thấy hấp dẫn bởi nam giới (gay/ đồng tính nam), hoặc nữ giới cảm thấy hấp dẫn bởi nữ giới (lesbian/ đồng tính nữ)
• Người song tính: những người cảm thấy hấp dẫn về mặt tình dục với cả nam và nữ (có thể cùng hoặc không cùng thời điểm)
• Người toàn tính luyến ái: những người cảm thấy hấp dẫn bởi người ở bất kỳ giới nào
• Người vô tính: chưa từng hoặc trong một thời gian dài không hề cảm thấy sự hấp dẫn tình dục.

Do đó, giới tính, cảm nhận hay biểu hiện về giới, hay xu hướng tính dục đều vô cùng đa dạng ở những người trong cùng một cộng đồng, hay giữa những cộng đồng, nền văn hóa khác nhau. 

Tìm hiểu, chấp nhận và tôn trọng những sự khác biệt này là mấu chốt để mỗi người, dù có giới tính, giới, hay xu hướng tính dục nào, cũng đều được thấu hiểu, tôn trọng, được tạo điều kiện để phát huy năng lực, và được hưởng những quyền lợi và thành quả từ sự nỗ lực của mình.