Cùng em vui nói không với tảo hôn và mua bán người
Trâm là một bạn gái người Bru Vân Kiều, em 13 tuổi và đang sống ở một xã thuộc tỉnh Quảng Bình. Xã của em là một trong những xã rất khó khăn vùng biên giới, có đường biên giới phía Tây và phía Nam giáp với quốc gia Lào, có cửa khẩu Cha Lo và là điểm đầu quốc lộ 12A của Việt Nam. Điều kiện tự nhiên không mấy thuận lợi, nắng nóng gay gắt kết hợp với gió Lào khắc nghiệt, đường đi lại quanh co khó khăn với đồi núi trập trùng của dãy Trường Sơn càng làm cho cuộc sống của bà con nơi đây vất vả và cơ cực hơn. Ở xã của Trâm, đa số người dân là dân tộc Sách, Chứt, Mày, Khùa, Bru Vân Kiều… Mặc dù những năm gần đây, cuộc sống của bà con đang dần được cải thiện nhưng một số các bạn trẻ vẫn phải nghỉ học sớm vì phải đi làm kiếmsống và vì gia đình không có tiền để các em tiếp tục việc học hành.
Phong cảnh xã nơi Trâm sinh ra và lớn lên. Ảnh: Nguyễn Trung Minh.
May mắn hơn nhiều bạn khác ở trong xã, Trâm được đi học và được ba mẹ tạo cho em những điều kiện tốt nhất để em học tập và phát triển bản thân. Quý trước, vượt qua hơn hai nghìn bạn đang là thành viên của nền tảng Em Vui ở 4 tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Quảng Bình, Quảng Trị, Trâm đã đạt giải nhì giải “Chăm chỉ” của cuộc thi “Tích điểm – nhận quà” trên nền tảng Em Vui. Một giải thưởng mà đòi hỏi các bạn thanh thiếu niên phải thật sự chuyên cần, nghiêm túc học hỏi, tìm hiểu kiến thức, kỹ năng về phòng chống tảo hôn, phòng chống mua bán người qua tất cả các bài học thư viện, video và các tập phim trên nền tảng Em Vui. Trên bảng xếp hạng điểm được hiển thị ở trang chủ của website và ứng dụng Em Vui, Trâm đã giành được điểm số rất cao với 208 điểm, chỉ kém vài điểm so với bạn đạt giải nhất.
Hình ảnh được cắt từ Nền tảng trực tuyến Em Vui
Trâm chia sẻ, hằng ngày em mượn điện thoại thông minh của ba mẹ để truy cập và tham gia học tập để trả lời tất cả các câu hỏi đối vui trên nền tảng Em Vui. Bởi thích thú với các câu chuyên và các bài học trên Em Vui, Trâm chăm chú xem hết các video về an toàn mạng, các tập phim trong bộ phim truyện tranh về “Hành trình của Mỉ” và toàn bộ bài học trên thư viện. Trâm chia sẻ “Em thích nhất các bài học trên thư viện vì nội dung rất bổ ích và có nhiều chủ đề phong phú khác nhau”. Theo Trâm, các bài học trên Em Vui rất dễ hiểu và phù hợp với các bạn thanh thiếu niên dân tộc thiểu số và giúp em hiểu rõ hơn về nạn mua bán người và tảo hôn.
Đặc biệt, thông qua các tập phim về “Hành trình của Mỉ” Trâm đã tiếp thu được bài học là không nên lấy chồng sớm như chị Sính (chị gái của Mỉ) vì lấy chồng sớm rất khổ và không muốn nghỉ học để lên thành phố làm việc như bạn Mỉ vì ở đó các bạn trẻ dễ bị lừa và gặp các rủi ro về mua bán người. Trâm tâm sự, câu chuyện về bạn Mỉ và gia đình của bạn ấy trong phim cũng giống như các bạn ở bản của Trâm “…rất nhiều bạn tảo hôn vì các bạn không hiểu biết về pháp luật về tảo hôn và hậu quả của nó. Ở bản của em, bạn nữ kết hôn sớm nhiều hơn bạn nam vì các bạn bỏ học muốn lấy chồng sớm”. Nhận thấy tác hại của tảo hôn và hiểu hơn về quy định pháp luật thông qua câu chuyện của bạn Mỉ trong phim, Trâm khẳng khái nói “Em không muốn kết hôn sớm đâu. Em muốn đi học vì em ước mơ làm cô giáo”.
Bên cạnh kiến thức về tảo hôn, thông qua các bài học giáo dục truyền thông trên Em Vui, Trâm cũng đã chuẩn bị cho mình những kiến thức, kỹ năng cần thiết để có thể tự tin phòng tránh nạn mua bán người. Trâm chia sẻ “Mình không nên đi một mình ở nơi vắng vẻ phải đi cùng với bạn bè…Em thấy mạng xã hội có thể mang lại rủi ro về mua bán người, đối tượng xấu có thể giả làm người tốt để nhắn tin và lừa đảo mình, họ còn có thể giả làm người yêu rồi lừa mình…Công ty tuyển dụng hoặc người môi giới tuyển dụng có thể lừa mình, họ báo việc nhẹ lương cao để mình tin…”.
Các em thanh thiếu niên nơi bản Trâm ở. Ảnh: Nguyễn Trung Minh.
Trâm nói em và các bạn ở lớp đã được dự án tập huấn về an toàn mạng và hướng dẫn cách sử dụng và tham gia vào nền tảng Em Vui - Đây là một trong những hoạt động quan trọng nằm trong khuôn khổ dự án Em Vui để lan tỏa kiến thức tới các em. Nhưng Trâm cũng bộc bạch rằng hằng ngày em vào ứng dụng Em Vui bằng điện thoại của mẹ, nhưng nhà em không có Wi-fi mà phải dùng 3G do mẹ em đăng ký nên mạng rất chập chờn. Các bạn trong lớp của Trâm cũng rất thích vào ứng dụng Em Vui để tìm hiểu kiến thức và tham gia cuộc thi “Tích điểm – nhận quà” thường xuyên như Trâm nhưng vì gia đình các bạn khó khăn nên không có thiết bị để truy cập. Ở lớp chỉ có rất ít bạn và ba mẹ các bạn có điện thoại thông minh nên việc truy cập và sử dụng vào nền tảng Em Vui rất hạn chế.
Trâm mong muốn tất cả các bạn ở trường, ở bản của em có thể tiếp cận đến nền tảng Em Vui để nâng cao nhận thức về phòng chống tảo hôn và phòng chống mua bán người. Vì Trâm nói rằng ở trong xã không những có nhiều bạn trẻ kết hôn sớm mà xã của em còn là một xã giáp biên giới với nhiều nguy cơ về mua bán người, trong khi đó nhiều người dân, kể cả các bạn trẻ ít được đi học, một số người còn chưa nói được tiếng phổ thông, mọi người đều muốn tìm việc làm có thu nhập tốt nên rất dễ rơi vào cạm bẫy của đối tượng xấu.
Các em thanh thiếu niên tham gia tập huấn an toàn mạng ở 1 xã huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Ảnh do cốt cán địa phương cung cấp.